“Hoe professioneel gaan we op weg? Stel die vraag, want het moet allemaal over de weg”, opende Van Vliet de bijeenkomst. “Helaas vonden er in 2023 nog 470 ongelukken plaats met landbouwvoertuigen. Bij 30 procent daarvan was een auto betrokken en bij 20 procent een fietser.” Ze noemt het schokkende cijfers.” Zelf maakte ze onlangs op het bedrijf een ongeluk mee, waardoor ze goed weet hoe groot de impact is.
De ervaring leert dat het nooit alleen aan de chauffeur ligt. “Ongelukken voorkomen moeten we samen doen”, zegt Esther van Garderen, van de Fietsersbond. “Bij een ongeluk kijken we vaak naar de chauffeur, maar ik denk dat je het vooral samen moet doen. Het is voor alle partijen traumatisch als er iets gebeurt.”
Naar nul ongelukken
“Ik weet dat nul een moeilijk getal is”, zegt Klaas Ruitenberg, gedeputeerde bij provincie Gelderland en betrokken bij het Interprovinciaal Overleg (IPO). “Toch streven we daar naar.” Dat Gelderland serieus neemt, blijkt uit wat hij zegt. “We keken naar onze verkeerskaders en zagen dat die uit 2014 komen. We gaan daarmee aan de slag en ons beleid aanpassen.”
Het lespakket ‘Veilig met Landbouwverkeer’ gaat volgens Van Garderen helpen aan het vergroten van het bewustzijn. “Waar ik ook goede kansen in zie is de ouders laten plaatsnemen in de tractor”, zegt Ruitenberg. “Je beseft pas echt waar een tractorchauffeur mee te maken heeft als je zelf op die stoel zit. De leerlingen bereiken we, evenals beginnende chauffeurs, maar we moeten ook de andere groepen bereiken.”
Weinig speelruimte
Martijn van de Lindeloof, verkeersdeskundig bij de provincie Gelderland, benadrukt het belang hiervan. “In het verkeer draait het om risicoperceptie: Hoeveel risico ziet de chauffeur? Het waargenomen risico. Bij een tractor speelt: een lange remweg door veel massa, die massa beperkt ook gebruik van bermen, langzaam optrekken, grote letselkans bij ongelukken, beperkt zicht door de cabine, grote afstand door hoogte en gedrag medeweggebruikers”, zegt Van de Lindeloof.
Daar komt het zelfgenomen risico in gedrag bij. “Zo kom je bij de risico-lat. Zie het als een grens. Kom je daarboven dan neemt de ongevalskans sterk toe. In het scenario van de tractorchauffeur heeft hij door alle waargenomen risico’s heel weinig ruimte om met gedrag risico’s weg te nemen. Fietsers hebben veel meer ruimte om met het eigen gedrag risico’s weg te nemen.” Dat geeft aan dat de sector weinig ruimte heeft om zelf in te grijpen.
Plaatsnemen achter het stuur
Van de Lindeloof ziet dat bewustwording begint door van plaats te ruilen. “Als je zelf in de tractor gaat zitten merk je pas hoe het is om achter het stuur van zo’n grote machine te zitten”, legt Van de Lindeloof uit. Een loonwerker in de zaal beaamt dat. “Als ik bij een school ben voor Veilig met Landbouwverkeer laat ik ook altijd de ouders plaatsnemen in de tractor. Pas dan zien ze waar een chauffeur dagelijks mee te maken heeft.”
Van Garderen complimenteert de sector voor hun inzet op verkeersveiligheid met het lespakket. De ondernemers waarderen dat. Tegelijk zien ze nog veel punten om aan te werken. “Bijvoorbeeld door wandelaars op te roepen om ’s avonds goed zichtbaar te zijn”, zegt een deelnemer uit de zaal. “In het buitengebied is weinig straatverlichting, en met de vroeg invallende duisternis zien we wandelaars vaak pas op het laatste moment.” Om te beginnen deelde Cumela vast een nieuwe toolbox: Fietsers en landbouwverkeer. “En heb begrip voor elkaar”, benadrukt Van Vliet.
Bron: Cumela
